ေဒါသျဖစ္ရင္ အဆိပ္သင့္သလို

(ေဒါသကိုနားလည္ပါ စာအုပ္မွ)

ဘုရားေဟာထားတာရွိတယ္။
" သေဒါသံဝါ စိတၱံ၊ သေဒါသံ စိတၱႏၲိ ပဇာနာတိ " တဲ့။ " ေဒါသႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ စိတ္ကို ေဒါသႏွင့္ တကြျဖစ္ေသာ စိတ္ ဟူ၍ သိ၏" တဲ့။ ဒီထက္႐ိုးေအာင္၊ ရွင္းေအာင္ေျပာရရင္ " ေဒါသစိတ္ကို ေဒါသစိတ္ဟူ၍ သိ၏" တဲ့။ ေဒါသစိတ္ကိုလို႕ ဆိုကတည္းက ငါ့ေဒါသလို႕ မဆိုလိုဘူးေနာ္- ငါမဟုတ္ဘူး။ ေဒါသကို ၾကည့္တတ္တဲ့ အေလ့အက်င့္ကို မ်ားမ်ားလုပ္လာလို႕ရွိရင္ တစ္ခါတစ္ေလ ေဒါသစိတ္ကေလး နည္းနည္းေလး ေပၚလာတာနဲ႕ ခ်က္ခ်င္း ျမင္လိုက္တဲ့အခါ၊ ကိုယ္က မဖန္တီးဘဲနဲ႕ျဖစ္လာတာပါလား ဆိုတာ ေကာင္းေကာင္း သိတယ္။ အလိုမက်တာနဲ႕ ေတြ႕တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ျဗဳန္းခနဲေဒါသစိတ္ကေလးတစ္ခု ေပၚလာတယ္။ အဲဒီလို ျမင္လိုက္တဲ့အခါ ဒီေဒါသဟာ ငါ မဟုတ္ပါလားဆိုတာ ပိုရွင္းတယ္။ ငါမဟုတ္တဲ့ ေဒါသကို ျမင္လိုက္တယ္။ ေဒါသနဲ႕ ငါနဲ႕ တျခားစီျဖစ္သြားရင္ ဒီေဒါသကို ကိုင္တြယ္ရတာ၊ အင္မတန္ လြယ္သြားတယ္။ဒါကို သေဘာေပါက္ဖို႕ အင္မတန္ အေရးၾကီးတယ္။
ဘယ္လို ကိေလသာျဖစ္ျဖစ္၊ ေလာဘျဖစ္ျဖစ္၊ ေဒါသျဖစ္ျဖစ္၊ မာနျဖစ္ျဖစ္ ငါဆိုတဲ့ သကၠာယ ဒိ႒ိ ရဲ့ အေထာက္အပံ့ကို မရရင္သူ သိပ္အားမၾကီးဘူး။ ျဖစ္ေၾကာလည္း မရွည္ဘူး။ ျမန္ျမန္နဲ႕ ေျပသြားတယ္။
ေၾကာက္တာ၊ စိုးရိမ္တာ၊ ပူပန္တာ၊ ေသာက ျဖစ္တာလည္း ေဒါသတစ္မ်ိဳးပဲေနာ္၊ ေဒါသ ဆိုလို႕ စိတ္ဆိုးတာ တစ္ခုတည္းလို႕မယူဆပါနဲ႕။ ကိုယ့္က်န္းမာေရးနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ျဖစ္ျဖစ္၊ အလုပ္အကိုင္နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ျဖစ္ျဖစ္ တစ္ခုခု နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ေၾကာက္တာ၊ စိုးရိမ္တာ၊ ပူပန္တာ အားလုံးဟာ ေဒါသဘဲ။ အဲဒီေတာ့ ေဒါသျဖစ္တဲ့ အခါ ကိုယ့္ခႏၶာကိုယ္ မွာဘယ္လို ခံစားရသလဲ၊ ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္ပါ။ ခႏၶာကိုယ္ ပူလာတယ္။ ေခြၽးေတြ ျပန္လာတယ္။ အသက္႐ႉ ျမန္လာတယ္။ ႏွလုံးခုန္ ျမန္လာတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ စိတ္ကလည္း မျငိမ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္စဥ္းစားတာ၊ ေတြးေခၚတာ ေတြဟာ ေအးေအးေဆးေဆး အစီစဥ္တက်မျဖစ္ေတာ့ဘူး။ ေယာက္ယက္ခတ္ျပီးေတာ့ ဟိုေရာက္ ဒီေရာက္ျဖစ္တယ္။ အစီစဥ္မရွိေတာ့ဘူး။ တကယ္လုပ္သင့္တာ၊ ဦးစားေပးသင့္တာကို မလုပ္ေတာ့ဘဲ၊ စိတ္လိုက္မာန္ပါနဲ႕ မလုပ္သင့္တာေတြ လုပ္မိတယ္။ မေျပာသင့္တာေတြ ေျပာမိတယ္။
ေဒါသျဖစ္တာဟာ အဆိပ္ကို ျမိဳတာနဲ႕တူတယ္။ ေဒါသျဖစ္ရင္ ခႏၶာကိုယ္ေရာ၊ စိတ္ပါ အဆိပ္သင့္သလို ျဖစ္သြားတယ္။ ေဒါသျဖစ္တဲ့အခါ ခႏၶာကိုယ္မွာ ဓာတ္အေျပာင္းအလဲျဖစ္တယ္။ခႏၶာကိုယ္ ပ်က္ဆီးမႈႏႈန္း ပိုမ်ားလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒါသမ်ားမ်ား ျဖစ္ရင္ျမန္ျမန္အိုတယ္ ။
ေဒါသဟာ ေလးဘက္ေလးတန္ အရပ္မ်က္ႏွာအားလုံးေပၚမွာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိတယ္။ ေဒါသ ျဖစ္ေနတဲ့အခါ ၾကည့္ရတာမေကာင္းေတာ့ဘူး။ မ်က္စိ ရဲ့ ျမင္ႏိုင္စြမ္း ေလ်ာ့သြားတယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ေဒါသၾကီးလြန္း တဲ့အခါ ဘာမွမျမင္ေတာ့ဘူး။ ေမွာင္သြားတယ္ လို႕ တခ်ိဳ႕ေျပာၾကတယ္။ အေၾကာက္လြန္တာလည္းတူတူပါဘဲ။
ေဒါသ ျဖစ္ေနတဲ့အခါ နားကလည္းေကာင္းေကာင္းမၾကားေတာ့ဘူး ၊ ဒါေၾကာင့္ နားၾကား လြဲတတ္တယ္။ ေဒါသ ျဖစ္ေနတဲ့အခါ စားခ်င္ေသာက္ခ်င္စိတ္မရွိဘူး၊ စားရင္လည္းစားလို႕မေကာင္းဘူး။ အရသာကို ေကာင္းေကာင္းမသိဘူး။ အနံ႕ကိုလည္း ေကာင္းေကာင္းမသိဘူး။ ဒါေၾကာင့္ေဒါသ ျဖစ္ေနတုန္းမွာ ထိခိုက္ဒါဏ္ရာရရင္မနာဘူး။ ေဒါသ ေျပသြားတဲ့အခါ က်မွ နာတယ္။ ေဒါသျဖစ္ေနရင္အိပ္လို႕ မေပ်ာ္ဘူး၊ အိပ္ေရး ပ်က္တယ္။ အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ တစ္ေယာက္ေယာက္ကို ေဒါသ ျဖစ္ေနရင္ဘာမွမဆိုင္ တဲ့သူေတြကိုပါေဒါသနဲ႕ ေျပာမိတတ္တယ္။ ဘာမွ အျပစ္မရွိတဲ့ သူဟာ သူ႕ကိုေဒါသ ၾကီးၾကီးနဲ႕ေအာ္တာ ေငါက္တာ ကိုခံရတဲ့ အခါ ဘာမွ အျပစ္မရွိပဲ မတရားခံရလို႕ စိတ္ပ်က္နာၾကည္းသြားမယ္။
ေဒါသ ဟာ ကိုယ့္အက်ိဳးေရာ သူတပါး အက်ိဳးကိုပါမသိ ေတာ့ဘူး ၊ မျမင္ေတာ့ဘူး ။
"ေဒါေသာ အတၱံ နဇာနာတိ ၊ ေဒါေသာ ဓမၼံ နပႆတိ "
ေဒါသ ဟာ အက်ိဳးကို လည္း မသိဘူး ၊ အေၾကာင္းကိုလည္း မျမင္ဘူး။
ေဒါသ က ဆင္ျခင္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္ကို ဓားျပတစ္ယူသြားတယ္။ ေျပာသင့္တယ္၊ မေျပာသင့္ဘူး ဆိုတာ မဆင္ျခင္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။လုပ္သင့္တယ္၊ မလုပ္သင့္ဘူး ဆိုတာကိုလည္း မသိေတာ့ဘူး၊ အက်ိဳးရွိတယ္၊ အက်ိဳးမရွိဘူး ဆိုတာလည္း မသိေတာ့ဘူး။
ေဒါသ ျဖစ္လာရင္ စနစ္မရွိေတာ့ဘူး။ discipline မရွိေတာ့ဘူး။ စည္းကမ္းမရွိေတာ့ဘူး။ ေဒါသက ကိုယ့္ကို စနစ္မရွိတဲ့ သူ၊ စည္းကမ္းမရွိတဲ့ သူ ျဖစ္ေအာင္လုပ္တယ္။
ေဒါသ နည္းသြားရင္ေၾကာက္တာ၊ စိုးရိမ္တာ နည္းသြားတယ္။ ေဒါသ ျဖစ္တာကို သိတာ မ်ားလာေလေလ ေဒါသ နည္းသြားေလေလဘဲ။ ေၾကာက္တာ၊ စိုးရိမ္တာ ကို သိေလေလ ေၾကာက္တာ စိုးရိမ္တာ နည္းသြားေလေလဘဲ။ အဲဒါ တကယ္ လက္ေတြ႕ လုပ္ၾကည့္မွပဲသိမယ္။

                                                              ဆရာေတာ္ ဦးေဇာတိက

Posted in: ဗုဒၵတရားေတာ္မ်ား